Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật Hàng hải Việt Nam
• Nghị định số 147/2018/NĐ-CP
• Nghị định số 160/2016/NĐ-CP

Dịch vụ vận tải biển là một dịch vụ vận chuyển hàng hóa, hành lý, hành khách bằng tàu biển. Dịch vụ này có một số ưu điểm vượt trội như: được kiểm soát chặt chẽ bởi cơ quan hải quan tránh các rủi ro làm ảnh hưởng quyền lợi của khách hàng; vận chuyển được những hàng hóa, hành lý có kích thước và khối lượng lớn nhưng giá thành thấp; mở rộng việc trao đổi hàng hóa, hợp tác quốc tế thông qua đường biển… nên thu hút sự quan tâm của rất nhiều nhà đầu tư. Vậy các doanh nghiệp nếu muốn kinh doanh dịch vụ vận tải biển cần đáp ứng những điều kiện gì, và chuẩn bị hồ sơ xin giấy phép kinh doanh dịch vụ vận tải biển như thế nào? 

1. Điều kiện kinh doanh dịch vụ vận tải biển

Điều kiện tiên quyết để kinh doanh dịch vụ vận tải biển là những doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh vận tải biển được thành lập theo quy định của pháp luật (sau đây viết tắt là doanh nghiệp).

Ngoài ra, các doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển quốc tế còn phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

Đối với doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển quốc tế

Điều kiện về tài chính: Phải có bảo lãnh theo quy định của pháp luật với mức tối thiểu là 5 tỷ Đồng Việt Nam hoặc mua bảo hiểm để bảo đảm nghĩa vụ của chủ tàu đối với thuyền viên theo quy định.

Điều kiện về tàu thuyền: Có quyền sử dụng hợp pháp tối thiểu 1 tàu biển; nếu tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam phải phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.

Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp phải thiết lập hoặc thuê tổ chức bộ máy và nhân lực như sau:

– Về tổ chức bộ máy, gồm: Bộ phận quản lý an toàn theo quy định của Bộ luật quốc tế về quản lý an toàn (ISM Code); bộ phận quản lý an ninh hàng hải theo quy định của Bộ luật quốc tế về an ninh tàu biển và bến cảng (ISPS Code);

– Về nhân lực: Người được giao phụ trách lĩnh vực quản lý an toàn, an ninh hàng hải phải được đào tạo, huấn luyện và được cấp chứng chỉ theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải.

Đối với doanh nghiệp kinh doanh vận tải biển nội địa

Có quyền sử dụng hợp pháp tối thiểu 1 tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam phù hợp với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành.

Đối với tổ chức nước ngoài tham gia vận chuyển nội địa bằng tàu thuyền mang cờ quốc tịch Việt Nam

Tổ chức nước ngoài tham gia vận tải nội địa bằng tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam phải thành lập doanh nghiệp liên doanh theo quy định, trong đó tỷ lệ phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 49% vốn điều lệ của doanh nghiệp.

Thuyền viên nước ngoài được phép làm việc trên tàu biển mang cờ quốc tịch Việt Nam hoặc tàu biển được đăng ký tại Việt Nam thuộc sở hữu của các doanh nghiệp liên doanh tại Việt Nam nhưng tổng số thuyền viên nước ngoài không được vượt quá 1/3 định biên của tàu biển; đồng thời, thuyền trưởng hoặc thuyền phó nhất của tàu biển đó phải là công dân Việt Nam.

2. Hồ sơ và trình tự, thủ tục xin giấy phép kinh doanh vận tải biển

Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:

– Thứ nhất, tờ khai đề nghị cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh vận tải biển theo Mẫu số 1 quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định hướng dẫn.

– Thứ hai, danh sách các chức danh kèm theo hồ sơ của từng chức danh và bằng, chứng chỉ liên quan của các chức danh: 1 bản sao được cấp từ sổ gốc hoặc bản sao được chứng thực từ bản chính hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu;

– Thứ ba, văn bản bảo lãnh của tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài: 1 bản chính;

– Và cuối cùng, giấy chứng nhận đăng ký tàu biển: 1 bản sao kèm bản chính để đối chiếu.

Trình tự, thủ tục xin giấy phép kinh doanh tàu biển:

Bước 1: Doanh nghiệp đề nghị cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh vận tải biển gửi 1 bộ hồ sơ như trên trực tiếp hoặc gửi qua hệ thống bưu chính hoặc bằng các hình thức phù hợp khác đến Cục Hàng hải Việt Nam.

Bước 2: Cục Hàng hải Việt Nam tiếp nhận hồ sơ. Trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ, trong thời hạn 2 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, Cục Hàng hải Việt Nam có văn bản hướng dẫn doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ theo quy định; nếu hồ sơ hợp lệ, cấp giấy biên nhận hồ sơ cho người nộp.

Bước 3: Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Cục Hàng hải Việt Nam thẩm định hồ sơ, cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh vận tải biển và trả kết quả trực tiếp hoặc gửi qua hệ thống bưu chính; trường hợp không cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh vận tải biển, Cục Hàng hải Việt Nam phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Bước 4: Doanh nghiệp nhận giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh vận tải biển được cấp.

Việc cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh vận tải biển mang ý nghĩa xây dựng vững chắc lợi ích của doanh nghiệp trước các hành vi kinh doanh dịch vụ gian lận xâm phạm đến việc quản lý Nhà nước. Khi các doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật về trình tự thủ tục cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh vận tải biển sẽ được pháp luật Việt Nam bảo vệ những quyền và lợi ích hợp pháp, tạo cơ sở pháp lý để giải quyết những tranh chấp phát sinh.