I. Cơ sở pháp lý

– Luật Cạnh tranh 2018

II. Khái niệm về vị trí độc quyền của doanh nghiệp

Vị trí độc quyền của doanh nghiệp là trạng thái mà một doanh nghiệp nắm quyền kiểm soát và chi phối thị trường đối với một loại hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định, mà không có hoặc có rất ít sự cạnh tranh từ các doanh nghiệp khác. Vị trí độc quyền của doanh nghiệp (thị trường độc quyền) thường được đặc trưng bởi ba yếu tố chính, phản ánh sự kiểm soát và chi phối của một hoặc một số ít người bán đối với toàn bộ thị trường, theo đó:

• Đầu tiên, vị trí độc quyền thường bị chi phối hoàn toàn bởi một hoặc một số ít doanh nghiệp lớn, tạo nên sự phụ thuộc cao của người tiêu dùng vào các doanh nghiệp này. Điều này dẫn đến việc họ có quyền quyết định giá cả, chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ mà không phải lo lắng về sự cạnh tranh từ các đối thủ khác.
• Thứ hai, sản phẩm hoặc dịch vụ của nhà sản xuất trong thị trường độc quyền thường mang tính độc nhất. Các sản phẩm này không có sự thay thế tương tự trên thị trường, khiến người tiêu dùng không có lựa chọn khác ngoài việc mua hàng từ doanh nghiệp độc quyền. Ví dụ, một công ty sản xuất sản phẩm có bằng sáng chế đặc biệt, không thể sao chép hoặc thay thế, sẽ giữ một vị trí độc quyền trên thị trường đó.
• Cuối cùng, các rào cản gia nhập thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ vị thế độc quyền. Những rào cản này có thể bao gồm chi phí đầu tư cao, yêu cầu về công nghệ, luật pháp hoặc sự kiểm soát nguồn lực quan trọng. Điều này khiến các doanh nghiệp mới khó hoặc không thể thâm nhập, bảo đảm rằng các doanh nghiệp độc quyền không phải đối mặt với sự cạnh tranh mới.

Doanh nghiệp được xem là có vị trí độc quyền khi không có doanh nghiệp nào khác cạnh tranh trực tiếp trong việc cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ trên thị trường liên quan. Theo Khoản 7 Điều 3 Luật Cạnh tranh 2018, thị trường liên quan được định nghĩa là thị trường của những hàng hóa hoặc dịch vụ có thể thay thế lẫn nhau dựa trên đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả. Điều này được giới hạn trong một khu vực địa lý cụ thể với các điều kiện cạnh tranh tương đồng, đồng thời khác biệt rõ ràng so với các khu vực địa lý lân cận.

Những doanh nghiệp có vị trí độc quyền thường có lợi thế cạnh tranh vượt trội so với các doanh nghiệp khác trên thị trường. Tuy nhiên, để bảo vệ sự cạnh tranh lành mạnh và đảm bảo sự công bằng, pháp luật Cạnh tranh Việt Nam đã đặt ra các quy định nhằm ngăn chặn những hành vi lạm dụng vị trí độc quyền. Các hành vi này bao gồm việc áp đặt giá bán hoặc mua bất hợp lý, hạn chế sản xuất hoặc phân phối, hoặc ngăn cản sự tham gia của các đối thủ cạnh tranh tiềm năng. Các quy định này không chỉ bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường.

III. Hành vi lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm

Sau đây là các hành vi lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm:

• Áp đặt giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý hoặc ấn định giá bán lại tối thiểu gây ra hoặc có khả năng gây ra thiệt hại cho khách hàng;
• Hạn chế sản xuất, phân phối hàng hóa, dịch vụ, giới hạn thị trường, cản trở sự phát triển kỹ thuật, công nghệ gây ra hoặc có khả năng gây ra thiệt hại cho khách hàng;
• Áp dụng điều kiện thương mại khác nhau trong các giao dịch tương tự dẫn đến hoặc có khả năng dẫn đến ngăn cản doanh nghiệp khác tham gia, mở rộng thị trường hoặc loại bỏ doanh nghiệp khác;
• Áp đặt điều kiện cho doanh nghiệp khác trong ký kết hợp đồng mua, bán hàng hóa, dịch vụ hoặc yêu cầu doanh nghiệp khác, khách hàng chấp nhận các nghĩa vụ không liên quan trực tiếp đến đối tượng của hợp đồng dẫn đến hoặc có khả năng dẫn đến ngăn cản doanh nghiệp khác tham gia, mở rộng thị trường hoặc loại bỏ doanh nghiệp khác;
• Ngăn cản việc tham gia hoặc mở rộng thị trường của doanh nghiệp khác;
• Áp đặt điều kiện bất lợi cho khách hàng;
• Lợi dụng vị trí độc quyền để đơn phương thay đổi hoặc hủy bỏ hợp đồng đã giao kết mà không có lý do chính đáng.

IV. Mức phạt đối với hành vi lạm dụng vị trí độc quyền của doanh nghiệp

Mức phạt đối với hành vi lạm dụng vị trí độc quyền của doanh nghiệp được quy định tại như sau: “Phạt tiền từ 01% đến 10% tổng doanh thu trên thị trường liên quan trong năm tài chính liền kề trước năm thực hiện hành vi vi phạm của doanh nghiệp có vị trí độc quyền đối với một trong các hành vi lạm dụng quy định tại mục 2.”

Lưu ý: Mức phạt tiền nêu trên áp dụng đối với tổ chức. Mức phạt tiền đối với cá nhân bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức. (Khoản 7 Điều 4 Nghị định 75/2019/NĐ-CP)

Bên cạnh đó, doanh nghiệp vi phạm sẽ bị tịch thu khoản lợi nhuận thu được từ việc thực hiện hành vi lạm dụng vị trí độc quyền.

Ngoài ra, doanh nghiệp có hành vi vi phạm lạm dụng vị trí độc quyền còn phải áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả:

• Buộc cơ cấu lại doanh nghiệp lạm dụng vị trí độc quyền;
• Buộc loại bỏ những điều khoản vi phạm pháp luật ra khỏi hợp đồng, thỏa thuận hoặc giao dịch kinh doanh;
• Buộc khôi phục các điều kiện phát triển kỹ thuật, công nghệ mà doanh nghiệp đã cản trở;
• Buộc loại bỏ các điều kiện bất lợi đã áp đặt cho khách hàng;
• Buộc khôi phục lại các điều khoản hợp đồng, hợp đồng đã thay đổi hoặc hủy bỏ mà không có lý do chính đáng. (Khoản 2, 3 Điều 9 Nghị định 75/2019/NĐ-CP)

V. Các biện pháp kiểm soát hành vi lạm dụng vị trí độc quyền của doanh nghiệp

Các biện pháp kiểm soát hành vi lạm dụng vị trí độc quyền của doanh nghiệp có thể được triển khai như sau:

• Các biện pháp hành chính – kinh tế bao gồm: kiểm soát quá trình thành lập, sáp nhập và chia tách doanh nghiệp.
• Kiểm soát hoạt động và tăng trưởng của doanh nghiệp thông qua chính sách thuế.
• Quy định về bảo vệ môi trường, an toàn lao động, phát triển nguồn nhân lực và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
• Kiểm soát giá cả đối với các hàng hóa và dịch vụ độc quyền. Doanh nghiệp phải công khai phương pháp định giá để Nhà nước phê duyệt. Một số hàng hóa, dịch vụ có thể bị Nhà nước ấn định mức giá trần, ví dụ như xăng dầu.
• Quốc hữu hóa doanh nghiệp độc quyền, áp đặt sở hữu Nhà nước đối với một số doanh nghiệp trong các lĩnh vực quan trọng liên quan đến lợi ích quốc gia và đời sống người dân.
• Ban hành luật chống cạnh tranh không lành mạnh, kiểm soát các hành vi thống lĩnh và lạm dụng độc quyền trên thị trường.

VI. Thông tin về Chúng Tôi, Hankuk Law Firm

■ Hankuk Law Firm

Mục tiêu của các dịch vụ pháp lý do HANKUK LAW FIRM cung cấp là hỗ trợ các doanh nghiệp, nhà đầu tư và mọi người. Tổ chức của chúng tôi tuyển dụng các luật sư, đối tác và chuyên gia lành nghề người Hàn Quốc cung cấp các dịch vụ pháp lý cho doanh nghiệp liên quan đến các tập đoàn và tố tụng.

Để hỗ trợ quá trình khởi nghiệp, các luật sư và nhân viên của chúng tôi cung cấp nhiều dịch vụ, bao gồm tư vấn luật kinh doanh, tư vấn luật thuế và nhập cư, dịch vụ bất động sản, tư vấn kinh doanh, tiếp thị và truyền thông, nguồn nhân lực, phân phối sản phẩm, các lựa chọn nhượng quyền thương mại, v.v. Chúng tôi cung cấp tư vấn chuyên môn về mọi khía cạnh trong nhu cầu kinh doanh của bạn.

Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng và đạt được kết quả tốt nhất, chúng tôi cung cấp tư vấn pháp lý và tham gia vào các vụ kiện dân sự liên quan đến kinh doanh, lao động, hôn nhân, gia đình và thừa kế.

■ Liên hệ Hankuk  Law Firm

Để được tư vấn pháp lý đáng tin cậy và hiệu quả, vui lòng liên hệ với HANKUK LAW FIRM ngay bây giờ. Chúng tôi cam kết cung cấp cho bạn những câu trả lời tốt nhất có thể và đội ngũ luật sư dày dạn kinh nghiệm của chúng tôi có kiến ​​thức sâu rộng trong nhiều lĩnh vực pháp lý. Chúng tôi luôn ở đây để cung cấp sự hỗ trợ có năng lực và tận tâm nhất, bất kể bạn đang giải quyết các vấn đề hợp đồng, tranh chấp thương mại hay cần hướng dẫn về đầu tư nước ngoài. HANKUK LAW FIRM rất vinh dự được hỗ trợ hàng trăm khách hàng trong nước và quốc tế giải quyết khéo léo các vấn đề pháp lý phức tạp với tư cách là đối tác pháp lý đáng tin cậy của họ. Đừng để các vấn đề pháp lý cản trở thành công của bạn. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn hướng tới thành tựu và sự thoải mái về mặt pháp lý. Để được hướng dẫn và hỗ trợ nhanh chóng đảm bảo quyền của bạn luôn được duy trì ở tiêu chuẩn cao nhất, hãy liên hệ với HANKUK LAW FIRM ngay bây giờ.

■ Liên hệ ngay cho chúng tôi, Hankuk Law Firm

Website: http://hankuklawfirm.com/en/  FB: https://www.facebook.com/hankuk.lawfirm  Tiktok: https://www.tiktok.com/@hankuklawfirm Youtube: https://www.youtube.com/@hankuklawfirm6375 Email:  info@hankuklawfirm.com   SĐT: 0369.77.11.46