THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ 2025: NHỮNG QUY ĐỊNH BẮT BUỘC PHẢI BIẾT ĐỂ TRÁNH RỦI RO PHÁP LÝ VỀ THUẾ VÀ DỮ LIỆU

I. Cơ sở pháp lý

• Luật Giao dịch điện tử 2023 (có hiệu lực từ 01/7/2024).
• Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 (có hiệu lực từ 01/7/2024).
• Luật An toàn thông tin mạng 2015, Luật An ninh mạng 2018 (các quy định liên quan đến dữ liệu cá nhân).
• Nghị định 52/2013/NĐ-CP về thương mại điện tử (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 85/2021/NĐ-CP và các nghị định mới năm 2025).
• Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
• Thông tư hướng dẫn Bộ Công Thương năm 2025 về đăng ký, quản lý sàn thương mại điện tử và bảo vệ người tiêu dùng trực tuyến.

II. Bối cảnh phát triển thương mại điện tử tại Việt Nam

Trong vòng 5 năm qua, thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam đã có bước phát triển vượt bậc. Báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy doanh thu từ TMĐT tăng trưởng trung bình hơn 20% mỗi năm, đưa Việt Nam trở thành một trong những thị trường sôi động nhất khu vực Đông Nam Á. Người dân ngày càng quen với việc mua sắm trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt và sử dụng các nền tảng số để tiếp cận hàng hóa dịch vụ.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng cũng kéo theo nhiều vấn đề phức tạp:

• Nhiều cá nhân, tổ chức kinh doanh không đăng ký, gây thất thu thuế.
• Hàng giả, hàng nhái, hàng cấm dễ dàng len lỏi lên các sàn TMĐT.
• Dữ liệu cá nhân của người dùng bị thu thập và sử dụng trái phép.
• Người tiêu dùng gặp khó khăn khi khiếu nại, đổi trả hàng hóa hoặc bị lừa đảo trực tuyến.

Trước thực trạng này, năm 2025, Nhà nước đã ban hành và sửa đổi hàng loạt Luật, Nghị định, thông tư hướng dẫn nhằm siết chặt quản lý, nhưng vẫn tạo điều kiện cho thương mại điện tử phát triển minh bạch và bền vững.

III. Đăng ký chủ thể kinh doanh thương mại điện tử – Bước đi bắt buộc để minh bạch hóa thị trường

Một trong những điểm mới quan trọng nhất là quy định về đăng ký chủ thể kinh doanh TMĐT.

Trước đây, việc đăng ký chủ yếu tập trung vào các doanh nghiệp lớn hoặc các sàn giao dịch thương mại điện tử. Nhiều cá nhân, hộ kinh doanh bán hàng qua Facebook, Zalo, TikTok Shop… hoạt động tự phát, không kê khai thuế, không chịu sự giám sát. Điều này vừa gây thất thu ngân sách, vừa tạo ra môi trường cạnh tranh không công bằng.

Theo luật và nghị định mới:

• Doanh nghiệp, tổ chức mở sàn giao dịch, website, hoặc ứng dụng bán hàng bắt buộc phải đăng ký với Bộ Công Thương.
• Cá nhân kinh doanh thường xuyên trên mạng xã hội cũng phải đăng ký mã số kinh doanh hoặc hộ kinh doanh cá thể nếu doanh thu vượt ngưỡng quy định.
• Hồ sơ đăng ký phải cung cấp rõ thông tin về chủ thể, ngành nghề, phương thức thanh toán, quy trình giải quyết khiếu nại.

Việc bắt buộc đăng ký sẽ giúp Nhà nước quản lý nguồn thuế, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng khi xảy ra tranh chấp.

IV. Quản lý nền tảng thương mại điện tử – Sàn giao dịch không còn chỉ là “trung gian”

Các sàn thương mại điện tử và nền tảng trực tuyến như Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop được coi là “hạ tầng thương mại” của nền kinh tế số. Nhưng cùng với vai trò đó, trách nhiệm pháp lý của họ cũng được nâng cao.

Quy định mới yêu cầu:

• Xác minh thông tin người bán trước khi cho mở gian hàng, tránh tình trạng tài khoản “ảo” bán hàng lừa đảo.
• Kiểm duyệt sản phẩm: Sàn có trách nhiệm loại bỏ hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng cấm.
• Lưu trữ và cung cấp dữ liệu: Sàn phải lưu thông tin giao dịch và cung cấp cho cơ quan chức năng khi được yêu cầu.
• Báo cáo định kỳ: Nền tảng phải báo cáo hoạt động kinh doanh và doanh số cho cơ quan quản lý.

Điểm mới này biến sàn thương mại điện tử từ vai trò “chỉ kết nối” thành một chủ thể có trách nhiệm liên đới nếu để xảy ra vi phạm. Điều này thúc đẩy các nền tảng đầu tư mạnh hơn vào công nghệ kiểm duyệt, hệ thống xác minh, và dịch vụ chăm sóc khách hàng.

V. Thu thập và sử dụng dữ liệu người dùng – Cơ chế bảo mật chặt chẽ hơn

Trong kỷ nguyên số, dữ liệu cá nhân được coi là “tài sản quý giá”. Tuy nhiên, không ít trường hợp dữ liệu người tiêu dùng bị lạm dụng, từ quảng cáo quá mức cho đến rò rỉ thông tin nhạy cảm.

Luật mới đã bổ sung những quy định cụ thể:

• Doanh nghiệp thương mại điện tử chỉ được thu thập dữ liệu cần thiết, không được yêu cầu quá mức.
• Người dùng phải được thông báo rõ ràng về loại dữ liệu thu thập, mục đích sử dụng, thời gian lưu giữ.
• Người tiêu dùng có quyền rút lại sự đồng ý, yêu cầu xóa dữ liệu khi không muốn tiếp tục sử dụng dịch vụ.
• Doanh nghiệp không được tự ý chia sẻ dữ liệu cho bên thứ ba nếu chưa có sự đồng ý của người dùng.
• Vi phạm có thể bị xử phạt nặng, thậm chí đình chỉ hoạt động.

Quy định này đưa Việt Nam tiến gần hơn với chuẩn mực quốc tế, đặc biệt là mô hình GDPR của châu Âu.

VI. Trách nhiệm bảo vệ người tiêu dùng – Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu

Người tiêu dùng là trung tâm của TMĐT. Vì vậy, nghị định mới đã nhấn mạnh đến trách nhiệm bảo vệ người tiêu dùng:

• Người bán phải công khai đầy đủ thông tin sản phẩm, xuất xứ, hạn sử dụng, chính sách bảo hành.
• Các sàn giao dịch phải thiết lập kênh khiếu nại dễ tiếp cận, xử lý nhanh chóng và minh bạch.
• Chính sách đổi trả, hoàn tiền phải rõ ràng, không gây bất lợi cho khách hàng.
• Thanh toán trực tuyến phải an toàn, có cơ chế phòng chống gian lận, giả mạo.

Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, cơ quan nhà nước có quyền yêu cầu nền tảng cung cấp dữ liệu và phối hợp giải quyết, đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng được ưu tiên.

VII. Ý nghĩa và tác động thực tiễn

Những thay đổi trong năm 2025 không chỉ siết chặt quản lý mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho TMĐT.

• Đối với doanh nghiệp: phải chủ động tuân thủ pháp luật, chuẩn hóa quy trình hoạt động, đầu tư vào công nghệ bảo mật và dịch vụ khách hàng.
• Đối với người tiêu dùng: quyền lợi được đảm bảo rõ ràng hơn, từ bảo mật thông tin đến quyền khiếu nại, đổi trả hàng hóa.
• Đối với Nhà nước: có công cụ hiệu quả để quản lý thuế, chống gian lận thương mại, bảo đảm an ninh kinh tế số.

VIII. Kết luận

Thương mại điện tử năm 2025 bước sang một giai đoạn mới: quản lý chặt chẽ nhưng cũng minh bạch và chuyên nghiệp hơn. Việc bổ sung các quy định về đăng ký chủ thể kinh doanh, quản lý nền tảng, bảo vệ dữ liệu cá nhân và bảo vệ người tiêu dùng sẽ tạo ra hành lang pháp lý vững chắc, giúp TMĐT phát triển đúng hướng.

Trong thời gian tới, các doanh nghiệp cần coi tuân thủ pháp luật là một chiến lược lâu dài, không chỉ để tránh rủi ro pháp lý mà còn để xây dựng niềm tin với khách hàng. Người tiêu dùng cũng cần chủ động nắm rõ quyền lợi của mình, lựa chọn kênh mua sắm uy tín để được bảo vệ tốt nhất.

Có thể nói, luật pháp mới chính là nền móng để TMĐT Việt Nam không chỉ phát triển nhanh, mà còn phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập toàn cầu.

IX. Thông tin về Chúng Tôi, Hankuk Law Firm

■ Hankuk Law Firm

Mục tiêu của các dịch vụ pháp lý do HANKUK LAW FIRM cung cấp là hỗ trợ các doanh nghiệp, nhà đầu tư và mọi người. Tổ chức của chúng tôi tuyển dụng các luật sư, đối tác và chuyên gia lành nghề người Hàn Quốc cung cấp các dịch vụ pháp lý cho doanh nghiệp liên quan đến các tập đoàn và tố tụng.

Để hỗ trợ quá trình khởi nghiệp, các luật sư và nhân viên của chúng tôi cung cấp nhiều dịch vụ, bao gồm tư vấn luật kinh doanh, tư vấn luật thuế và nhập cư, dịch vụ bất động sản, tư vấn kinh doanh, tiếp thị và truyền thông, nguồn nhân lực, phân phối sản phẩm, các lựa chọn nhượng quyền thương mại, v.v. Chúng tôi cung cấp tư vấn chuyên môn về mọi khía cạnh trong nhu cầu kinh doanh của bạn.

Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng và đạt được kết quả tốt nhất, chúng tôi cung cấp tư vấn pháp lý và tham gia vào các vụ kiện dân sự liên quan đến kinh doanh, lao động, hôn nhân, gia đình và thừa kế.

■ Liên hệ Hankuk Law Firm

Để được tư vấn pháp lý đáng tin cậy và hiệu quả, vui lòng liên hệ với HANKUK LAW FIRM ngay bây giờ. Chúng tôi cam kết cung cấp cho bạn những câu trả lời tốt nhất có thể và đội ngũ luật sư dày dạn kinh nghiệm của chúng tôi có kiến ​​thức sâu rộng trong nhiều lĩnh vực pháp lý. Chúng tôi luôn ở đây để cung cấp sự hỗ trợ có năng lực và tận tâm nhất, bất kể bạn đang giải quyết các vấn đề hợp đồng, tranh chấp thương mại hay cần hướng dẫn về đầu tư nước ngoài. HANKUK LAW FIRM rất vinh dự được hỗ trợ hàng trăm khách hàng trong nước và quốc tế giải quyết khéo léo các vấn đề pháp lý phức tạp với tư cách là đối tác pháp lý đáng tin cậy của họ. Đừng để các vấn đề pháp lý cản trở thành công của bạn. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn hướng tới thành tựu và sự thoải mái về mặt pháp lý. Để được hướng dẫn và hỗ trợ nhanh chóng đảm bảo quyền của bạn luôn được duy trì ở tiêu chuẩn cao nhất, hãy liên hệ với HANKUK LAW FIRM ngay bây giờ.

■ Liên hệ ngay cho chúng tôi, Hankuk Law Firm:

Website: http://hankuklawfirm.com/en/  FB: https://www.facebook.com/hankuk.lawfirm  Tiktok: https://www.tiktok.com/@hankuklawfirm Youtube: https://www.youtube.com/@hankuklawfirm6375 Email:  info@hankuklawfirm.com   SĐT: 0942.339.063